برخی اصطلاحات حقوقی در زمینه ارث

– متوفی : کسی که فوت کرده است
– ترکه : مالی است که از متوفی باقی مانده است.
– وارث : شخصی است که از متوفی ارث می برد.
– نسب : عبارت از ارتباط واتصال فردی به دیگری به ولادت شرعی.
– خویشان نسبی : عبارت است از وابستگی شخصی به شخص دیگرازطریق ولادت چه مستقیم باشد مانند رابطه پسرو مادر چه با واسطه باشد مانند رابطه برادر که به واسطه پدر با یکدیگر خویشاوند هستند.
– خویشان سببی : خویشاوندی بین دو نفر که در اثرازدواج به وجود می آید. مثل رابطه داماد با مادرهمسریا خواهر زن

اقسام ورثه

اشخاصی که به موجب نسب ارث می برند سه طبقه اند:

طبقه اول : پدر، مادر، فرزند و نوه در صورت نبودن فرزند. به قول مشهور، نوه با وجود پدر و مادر میّت ارث می‌برد.
طبقه دوم : پدربزرگ و مادر بزرگ پدری و مادری هرچه بالا روند، برادر و خواهر پدری یا مادری و یا پدری و مادری و فرزندان آنان. در این طبقه، وارث نزدیک، مانع ارث بردن وارث دور می‌شود.برای مثال، با وجود جدّ و جدّه، پدر ایشان و با وجود برادر و خواهر، فرزندان آنان ارث نمی‌برند؛ هر چند فرزندان آنان با وجود جدّ و جدّه ارث می‌برند.
طبقه سوم : عمو، عمّه، دایی و خاله و فرزندان آنان در صورت نبودن ایشان، جز یک صورت که پسر عموی پدری و مادری با عموی پدری با هم باشند. در این فرض، عموزاده بر عمو مقدّم است.از جمله وارثان این طبقه – در صورت نبودن عمو، عمّه، دایی و خالۀ میّت و فرزندانشان – عمو، عمّه، دایی و خالۀ پدر میّت است.

نکته:
اگر طبقه اول زنده باشد طبقه دوم ارث نمی برند وهمچنین اگر طبقه دوم فقط زنده باشد طبقه سوم سهم نمی برند به عنوان مثال شخصی می میرد و دو سال پس از او پدرش می میرد بنابراین فرزند وی دیگر ارث از پدر بزرگ نمی برد

زن :

زن از شوهر در صورت داشتن فرزند یک هشتم سهم می برد

چنانچه آن مرد سه یا چهار همسرعقد دائم داشته باشد فقط همین یک هشتم بین آنان تقسیم می شود.

اگرزن از شوهرش فرزند نداشته باشد یک چهارم سهم می برد

اگر چند همسر داشته ،فقط همین یک چهارم میان زنان تقسیم می شود

زنی که در اثر ازدواج موقت علقه زوجیت دارد از همسر متوفایش ارث نمی برد و اراده شوهر چنانچه اینگونه باشد که همسرش صیغه اوست ارث از او ببرد اثر قانونی ندارد.

مرد

مرد از زن در صورتی که زن فرزند نداشته باشد یک دوم ارث می برد

در صورتی که زن فرزند داشته باشد یک چهارم ارث می برد

اگر زن بمیرد و وراثی نداشته باشد شوهر تمام ترکه زن را به ارث می برد.
ولی اگر شوهر بمیرد و وراث نداشته باشد زن همان نصیب خود را می برد. و بقیه دارایی شوهر او همانند ترکه بی وراث، به دولت داده می شود.

فرزند خوانده

فرزند خواندگی ، کودک فرزند خوانده از رحمت حضانت و ولایت افاق در حکم فرزند خانواده است اما فرزند خوانده از زن وشوهر ارث نمی برد و پدر ومادر از زمره وراث فرزند خوانده محسوب نمی شود.