سرقت تعزیری
سرقت انواع مختلفی دارد كه به‌طور معمول به سرقت‌های حدی و تعزیری تقسیم می‌شود
سرقت تعزیری، سرقت‌هایی هستند که مجازات قطع دست ندارند.
سرقتی كه فاقد شرایط اجرای مجازات حد باشد و موجب اخلال در نظم یا خوف شده یا بیم تجری مرتكب یا دیگران باشد ، گرچه شاكی نداشته یا شاكی گذشت نموده باشد مجازاتش حبس تعزیری خواهد بود .
معاونت در سرقت تعزیری مجازات حبس دارد .
سرقت مقرون به آزار یا به‌طور مسلحانه:
هرگاه سرقت همراه با آزار باشد یا مسلح باشد، طبق ماده 652 قانون مجازات اسلامی به حبس از 3ماه تا 10 سال و شلاق تا 74 ضربه محكوم می‌شود.
سرقت مسلحانه گروهی در شب:
هرگاه سرقت در شب واقع شده باشد و سارقین دو نفر یا بیشتر باشند و لااقل یكی از آن‌ها حامل سلاح ظاهر یا مخفی باشد هر یك از مرتكبین به 5 تا 15 سال حبس و شلاق تا 74 ضربه محكوم خواهد شد. (ماده 654 قانون مجازات اسلامی).
سرقت مقرون به پنج شرط صورت گرفته باشد.
هرگاه سرقت جامع شرایط حد نباشد ولی تمامی شرایط زیر را داشته باشد سارق به 5 تا 20 سال حبس و تا 74 ضربه شلاق محكوم خواهد شد (ماده 651 قانون مجازات اسلامی)
الف – سرقت در شب واقع شود.
ب- سرقت توسط دو یا چند نفر صورت گیرد.
ج- یك یا چند نفر از سارقین حامل سلاح بوده باشند.
د- سارقین از دیوار بالا رفته یا حرز را شكسته یا كلید ساخته باشند و یا خود را كارمند دولتی معرفی كرده باشند.
ه- در ضمن سرقت كسی را آزار یا تهدید كرده باشند
سرقت مسلحانه از خانه:
هر گاه یك یا چند نفر خانه‌ای را سرقت كنند و حداقل یك نفر از آن‌ها مسلح باشد ویا هیچ یك مسلح نباشد اما در موقع سرقت در مقام هتك ناموس برآیند به مجازات اعدام یا حبس ابد محكوم می‌شوند.
در صورتی كه ساكنان خانه‌ای در مقام دفاع از مال یا ناموس برآیند و در این میان مرتكب قتل، جرح یا ضرب و شتم سارقین شوند،از مجازات معاف هستند.
ماموران نیز هنگام دستگیری سارقین اگر مرتكب قتل، جرح یا ضرب و شتم سارقین شوند، از مجازات معاف هستند. البته این موارد باید در دادگاه به اثبات برسد و معافیت از مجازات با تشخیص دادگاه عملی است.
سرقت مسلحانه از بانكها،صرافی‌ها یا جواهرفروشی‌ها:
هر گاه دو یا چند نفر با برنامه‌ریزی و مواضع قبلی پول نقد، اوراق بهادار یا جواهرات را از بانكها و صرافی‌ها سرقت كنند و حداقل یك نفر از سارقین مسلح به سلاح سرد یا گرم ظاهر یا مخفی، پر یا خالی باشد، چه از آن استفاده نماید چه ننماید، در صورت وقوع سرقت به حبس ابد و در صورت وقوع قتل به اعدام محكوم خواهد شد.
هرگاه به رغم میل سارقین، هیچ یك از اهداف آن‌ها امكان پذیر نشود به حبس تا5 سال و 74 ضربه شلاق محكوم می‌شوند. (ماده655 قانون مجازات اسلامی)
راهزنی:
سارق مسلح و قطاع الطریق هر گاه با اسلحه امنیت مردم یا جاده را برهم زند و رعب و وحشت ایجاد كند محارب است. در این صورت به مجازات اعدام یا قطع دست راست یا پای چپ یا تبعید محكوم می‌شود اگر كسی راهزنی نماید و محارب محسوب نشود به 3 تا 15 سال حبس و شلاق تا74 ضربه محكوم می‌شود. (ماده653 قانون مجازات اسلامی)
سرقت از موزه‌ها یا مكان‌های تاریخی و مذهبی:
هر فردی كه اشیا، لوازم، مصالح و قطعات آثار فرهنگی را از موزه‌ها و نمایشگاه‌ها ومكانهای تحت نظر دولت سرقت كند یا با علم و گاهی از مسروقه بودن، این اشیا خرید یا نگهداری كند به 1 تا 5 سال حبس محكوم می‌شود. چنانچه مرتكب از كاركنان سازمان‌های مربوطه باشد به حداكثر مجازات مقرر محكوم خواهد شد.(ماده 659 قانون مجازات اسلامی)
كیف زنی یا جیب بری:
سرقت از طریق كیف زنی یا جیب بری و امثال آن دارای مجازات حبس از 1 تا 5 سال و شلاق تا 74 ضربه می‌باشد.
سرقت از اماكن حادثه دیده:
هرگاه سرقت در مناطق سیل زده، جنگی، آتش سوزی، زلزله زده یا در محل تصادف راهنمایی و رانندگی رخ دهد،سارق به حبس از 1 تا 5 سال و شلاق تا74 ضربه محكوم می‌شود.(ماده 658 قانون مجازات اسلامی)
سرقت مقرون به یكی از شرایط مذكور در قانون:
در صورتی كه سرقت جامع شرایط حد نباشد و همراه با یكی از شرایط زیر باشد، سارق به حبس از شش ماه تا سه سال و تا 74 ضربه شلاق محكوم خواهد شد
الف- سرقت در محل سكنی یا مهیا برای سكنی یا در توابع آن یا در محل‌های عمومی از قبیل مسجد و حمام و غیر اینها واقع شده باشد.
ب- سرقت در جایی رخ داده باشد كه در آن درخت، بوته،پرچین یا نرده قرار گرفته و سارق آن را شكسته باشد.
ج- سرقت در شب صورت گرفته باشد.
د- سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.
م- سارق مستخدم بوده و مال كارفرما را دزدیده باشد یا مال شخص دیگری را از خانه شخص دیگری كه به اتفاق مالك به آنجا را رفته برباید یا شاگرد و كارگر باشد و از محلی كه معمولاً محل كار وی بوده از قبیل خانه،دكان،كارگاه،كارخانه و انبار سرقت كرده باشد.
ن- هرگاه اداره كنندگان هتل، مسافرخانه،كاروانسرا و كاروان و به‌طور كلی افرادی كه به اقتضای شغل از اموالی كه در دسترس شان،تمام یا قسمتی از آن را مورد دستبرد قرار دهند.
سرقت یا استفاده غیر مجاز از آب،برق،گاز،تلفن:
هركس بدون پرداخت حق انشعاب و اخذ انشعاب آب، برق، گاز و تلفن از این منابع استفاده غیرمجاز كند، علاوه بر جبران خسارت وارده،به حبس تا سه سال محكوم خواهد شد.