ادعاي شرف يا به اصطلاح حقوقي اعاده حیثیت
به اين معناست که هرکس به هرنحو امور غير واقع را به ديگري نسبت دهد به شکلي که اين کار باعث پايمال شدن حقوق وي (اعم از مادي يا معنوي) بشود يا نه ، به موجب قانون براي وي حقي در جهت اعاده ي حقوق ازدست رفته ايجاد شده تا به واسطه ي آن بتواند آثار جرم انگاري يا احتمالا محکوميت بلاوجه خود را زايل کند.توضيح بهتر اين مطلب را در ماده 698 ق. م . ا ميتوان ديد:
ماده 698 :«هرکس به قصد اضرار به غير يا تشويش اذهان عمومي يا مقامات رسمي به وسيله ي نامه يا شکواييه يا مراسلات يا عرايض يا گزارش يا توزيع هرگونه اوراق چاپي يا خطي با امضاء يا بدون امضاء اکاذيبي را اظهار نمايد يا به همان مقاصد اعامالي را برخلاف حقيقت راسا يا به عنوان نقل قول به شخص حقيقي يا حقوقي يا مقامات رسمي تصريحا يا تلويحا نسبت دهداعم از اين که به طريق مزبور به نحوي از انحاء ضرر مادي يا معنوي به غير واقع شود يا نه علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان ، بايد به حبس از 2 ماه تا 2 سال و يا شلاق تا 74 ضربه محکوم شود»
اعاده حیثیت نياز به شاکي خصوصي دارد پس با مراجعه به دادسرا و طرح شکايت عليه فرد مزبور ميتوان به اين کار مبادرت ورزيد.
چگونگی طرح شکایت افترا
فردی که مورد شکایت کذب قرار می‌گیرد پس از اثبات بی‌گناهی خود با اقامه‌ی شکایت افترا به دادسرا، از مرجع مربوطه تقاضای تعقیب، تحقیق و مجازات مفتری را خواستار می‌شود. مفتری به دادسرا احضار می‌شود و از خود دفاع می‌کند و اگر سوءِنیت او اثبات شود، با صدور کیفر خواست پرونده برای سایر رسیدگی‌ها به دادگاه عمومی جزایی ارسال می‌شود.
شرایط اعاده حیثیت
۱. آسیب رسیدن به اعتبار معنوی یا ضرر مادی به فرد؛ فرد متضرر باید ضررهای وارده به خود را ثابت کند، و وارد کننده‌ی آسیب را مشخص نماید. در این هنگام در صورتی‌که حکم به اثبات ادعایش صادر شود می‌تواند برای مطالبه‌ی ضرر و زیانش اقدام نماید.
۲. قصور قاضی؛ در صورتی است که قاضی رسیدگی کننده عمدا کوتاهی کرده باشد که احراز این امر باید در مراجع قانونی اثبات شود.
۳. ورود ضرر و زیان به دیل تفسیر نادرست قاضی در موضوع، حکم یا در تطبیق حکم بر مورد خاص.
۴. جبران ضرر توسط دولت در صورت عدم تقصیر قاضی؛ در اصول فقه شیعه برای تمام ضرر و زیان‌ها جبران پیش‌بینی شده است اگر بدون تقصیر قاضی به متهم آسیب و ضرری برسد دولت جمهوری اسلامی ایران مکلف به این جبران خواهد بود. و شخص متضرر می‌تواند با تقدیم دادخواست به طرفین دولت از دادگاه صالح، تقاضای رسیدگی کند.
۵. اعاده حیثیت از متهم؛ آنچه راجع به اعاده حیثیت از متهم صراحتا در قانون آمده این است که «هرگاه مقامات قضایی یا دیگر مأمورین ذی‌صلاح برخلاف قانون، توقیف یا دستور بازداشت یا تعقیب جزایی یا قرار مجرمیت کسی را صادر نمایند به انفصال دایم از سمت قضایی و محرومیت از مشاغل دولتی به مدت پنج سال محکوم خواهند شد». اما آیا واقعا محکومیت قاضی خسارات و بی‌اعتباری متهم بی‌گناه را ثابت می‌کند؟