انواع جرایم زیست محیطی
به طور کلی جرایم زیست محیطی را با توجه به ماهیتشان به دو گروه عمده تقسیم بندی می نمایند:
الف)جرایم ارتکابی نسبت به جاندارمحیط زیست منهای انسان شامل کلیه جانداران گیاهی و حیوانی می شود. بر طبق قانون حفاظت وبهسازی محیط زیست از جمله وظایف سازمان حفاظت محیط زیست پیشگیری وممانعت از هر آلودگی وهر اقدام مخربی که موجب بر هم خوردن تعادل وتناسب محیط زیست می شود .همچنین کلیه امور مربوط به جانداران وحشی و آبزیان آبهای داخلی می باشد و تخریب جنگلها ومراتع نیز از جمله مواردی است که باعث بر هم خوردن تعادل در محیط زیست شده وبنابر این عملی مجرمانه محسوب می شود.
ب)جرایم ارتکابی نسبت به عناصر بی جان محیط زیست از قبیل آب وهوا ،خاک،صداوآلودگیهای شیمیایی.
جرم زیست محیطی
جرم زیست محیطی هر نوع فعلی یا ترک فعلی را گویند که باعث ورود آسیب وصدمه شدید به محیط زیست و به خطر افتادن جدی سلامت بشر می شود.
توضیح：
محیط زیست به طور کلی دربرگیرنده محیطی است که انسان و حیوان در آن زندگی می‌کند و به این اعتبار، جرایمی که علیه نباتات و حیوانات صورت می‌گیرند به نوعی برگشت پیدا می‌کنند به انسان. چون نهایتا این انسان است که از منابع طبیعی (حیوانات و نباتات) استفاده می‌کند.
با تعریف فوق جرم‌انگاری اعمالی که علیه نباتات و حیوانات صورت می‌گیرد در مقام حمایت از انسانی است که در این محیط زندگی می‌کند و محیط نیز اعم از محیط زمینی و دریایی و هوایی است و بطور کلی قانونگذار در مقام تأمین آرامش و آسایش و رفاه برای موجود انسانی است که بهره بردار نهایی محیط است.
آلوده ساختن محیط زیست
طبق ماده 10 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مصوب 1353 اصلاحی 1371 «منظور از آلوده ساختن محيط زيست عبارت است از پخش يا آميختن مواد خارجي به آب يا هوا يا خاك يا زمين به ميزاني كه كيفيت فيزيكي يا شيميايي يا بيولوژيك آن به طور زيان آور به حال انسان يا ساير موجودات زنده و يا گياهان و يا آثار و ابنيه باشد تغيير دهد.»
جرم علیه محیط زیست در قانون مجازات
طبق ماده 688 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 «هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب آشامیدنی یا توزیع آب آشامیدنی آلوده، دفع غیر بهداشتی فضولات انسانی و دامی و مواد زاید، ریختن مواد مسموم کننده در رودخانه‌ها، زباله در خیابان‌ها و کشتار غیر مجازدام، استفاده غیر مجاز فاضلاب خام یا پس آب تصفیه خانه‌های فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع بوده و مرتکبین چنانچه طبق قوانین خاص مشمول مجازات شدیدتری نباشند به حبس تا یک سال محکوم خواهند شد.»
منابع آلوده کننده محیط زیست
در قوانین کشور ایران دو منبع آلوده‌کننده ثابت و متحرک تعریف شده است：
منابع ثابت همان کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، پتروشیمی و… هستند و منابع متحرک وسایل نقلیه موتوری.
براساس ماده 15 و 16 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا، سازمان حفاظت محیط زیست موظف است واحدهای آلاینده را شناسایی کرده و پس از اخطار چنانچه برای رفع مشکل اقدامی انجام ندهند آن واحد را پلمب نماید. در مورد آلوده کننده‌های متحرک نیز طبق ماده 9 همین قانون وزارت صنعت، معدن و تجارت موظف است سیاست‌ها و برنامه‌های تولیدی واحدها و شرکت‌های تابعه تولید وسایل نقلیه موتوری خود را به نحوی تنظیم کنند که با استانداردها همخوانی داشته باشد و در تولید قطعات و واردات محصولات نکات استاندارد رعایت شود.