سرقفلی
اجاره اماکن تجاری توسط مالک تنظیم و مستاجر برای مدت تعیین شده سکونت می نماید و در پایان مدت و در هنگام جابجایی مستاجر فقط مبلغ ودیعه را دریافت می کند و ادعایی در خصوص سر قفلی ندارد و فقط می تواند به عنوان حق کسب و پیشه مبلغی را بگیرد که اگر مالک پرداخت نکند از طریق دادگاه قابل وصول است.
در خصوص سرقفلی باید گفت در ابتدای تنظیم اجاره مستاجر مبلغ زیادی پرداخت و مغازه را تصرف می کند و ماهیانه مبلغ ناچیزی پرداخت می نماید.در این حالت اجاره مدت ندارد و مالک نمی تواند مستاجر را جابجا کند مگر اینکه مستاجر اجاره پرداخت نکند و تغییر شغل بدون رضایت مالک بدهد و بدون اجازه مالک سر قفلی را واگذار نماید.در زمانی که طرفین قصد واگذاری دارند مالک بایستی مبلغ سر قفلی را به مستاجر پرداخت نماید.
تفاوت سرقفلی و حق کسب و پیشه چیست ؟
سرقفلی:
وجهی است که مالک (خواه مالک عین باشد یا منفعت) در ابتدای اجاره و جدای از مال الاجاره از مستأجر می‌گیرد تا محل را به وی اجاره بدهد و واگذار کند .
حق کسب و پیشه و تجارت :
حقی است که به طور تدریجی و به مرور زمان برای مستأجر محل کسب و پیشه و تجارت به وجود می‌آید درنتیجه بعد از اینکه مستأجر کار و فعالیت کرد و مشتری و اعتبار به دست آورد، حقی برای او به وجود می‌آید که به آن حق کسب و پیشه و تجارت می‌گویند .
یکی از مهمترين مسایلی که می‌بایست در عقد اجاره به آن توجه كرد آن است که روابط موجر و مستاجر بر اساس كدام قانون و تحت چه شرايطي تنظيم مي‌شود
قانون در مورد سرقفلی و حق کسب و پیشه چه می گوید؟
در سال 1376 قانوني در خصوص روابط موجر و مستاجر به تصويب رسيد و مقرر گرديد كه اخذ سرقفلي در مواردي كه در این قانون آمده جايز است اما مطالبه هر وجهي غير از سر قفلي ممنوع است.
در نتيجه به موجب اين قانون هر قرارداد اجاره اي كه از سال 1376 به بعد در خصوص اماكن تجاري منعقد شده، گرفتن سرقفلي در آنها جايز است اما حق كسب و پيشه و تجارت به مستاجر تعلق نمي گيرد. مگر آن که :
1- ضمن عقد اجاره شرط شود تا زماني كه ملك مورد اجاره در تصرف مستاجر است مالك حق افزايش اجاره بها و تخليه ملك را ندارد و متعهد شود هر ساله ملك را به همان مبلغ به او واگذار كند در اين صورت مستاجر مي‌تواند براي اسقاط حق خود مبلغي را به عنوان سرقفلي از مالك يا مستاجر ديگر دريافت كند.
2-در ضمن عقد اجاره شرط شود كه مالك، ملك را به غير مستاجر اجاره ندهد و هر ساله آن را به اجاره متعارف به مستاجر متصرف واگذار كند مستاجر مي‌تواند براي اسقاط حق خود و يا تخليه محل، مبلغي را به عنوان سرقفلي مطالبه و دريافت كند.