عنوان: دعوای بطلان قرارداد حاوی شرط داوری – خیار شرط مجهول

پیام: ۱- دادگاه در دعوای بطلان قرارداد حاوی شرط داوری صلاحیت رسیدگی دارد. ۲- اگر طرفین قرارداد، توافق کنند که در صورت فسخ قرارداد از طرف صاحب اثر یا از طرف ناشر، خساراتی باید پرداخت شود، با توجه به اینکه برای خیار شرط قید زمانی تعیین نشده است و مشخص نمی باشد که طرفین یا یک طرف تا چه زمانی در مدت قرارداد می تواند از حق خیار شرط منتفع شود، شرط و عقد باطل است.
مستندات:

ماره دادنامه قطعی :
۹۴۰۹۹۷۰۰۰۱۰۰۱۳۳۷
تاریخ دادنامه قطعی :
۱۳۹۴/۱۲/۰۹
گروه رأی:
حقوقی
آراء منتخب پرونده:

رأی دادگاه بدوی

در مورد دعوی آقای الف. ص. با وکالت خانم م. خ.ش. به طرفیت آقای ح. ن.الف. با وکالت بعدی آقای ک. الف.ت. به خواسته اعلان بطلان قرارداد شماره ۲۶۰-۹۱۰۵ مورخ ۹۱/۵/۵ و هزینه دادرسی بدین توضیح که به موجب قرارداد مذکور چاپ و انتشار ده عنوان مجموعه کتب تالیفی خوانده به انتشارات صارم واگذار شده است طبق بند ۵ ماده ۴ قرارداد بدون تعیین مدت برای طرفین حق فسخ مقرر شده است مطابق ماده ۴۰۱ قانون مدنی شرط باطل و مبطل می باشد اولا با توجه به اینکه خواسته اعلان بطلان قرارداد مستند دعوی می باشد که ایراد به وجود شرط داوری آن و عدم صلاحیت ابتدایی دادگاه حسب ماده ۴۵۶ قانون آئین دادرسی مدنی مردود می باشد و دادگاه بالحاظ صلاحیت خود در مورد اظهارنظر به اصل قرارداد دایر بر صحت یا عدم نفوذ آن در بدو امر چنانچه دعوی را وارد تشخیص نماید صالح به رسیدگی خواهد بود در صورت عدم حقانیت دعوی خواهان در مورد سایر دعاوی شرط داوری حاکم و بر اساس نظریه طرفین و توافق نامه داوری اقدام خواهد شد ثانیا در مورد اصل دعوی با توجه به اینکه طرفین توافق نمودند که در صورت فسخ از طرف صاحب اثر یا از طرف ناشر خساراتی باید پرداخت شود و با توجه به اینکه برای خیار شرط طرفین در مدت زمان قرارداد قید زمانی تعیین نشده است و مشخص نمی باشد که طرفین یا یک طرف تا چه زمانی در مدت قرارداد می تواند از حق خیار شرط منتفع شود و این حق مخالف اصل لزوم قرارداد و موجب تزلزل و بی اعتباری آن می گردد و تاریخ انعقاد عقد حسب ماده ۴۰۰ قانون مدنی صرفا جهت تعیین ابتدایی سمت خیار می باشد و عنایت خیار و مدت زمان حق اعمال آن تعیین نگردیده و خیار شرط فاقد مدت محسوب که حسب ماده ۴۰۱ همان قانون موجب بطلان شرط و عقد می باشد و با توجه به اینکه این حکم قانونی نسبت به سایر عقود قراردادهای لازم غیر قابل تسری بوده و خصوصیت به عقد بیع ندارد لذا دادگاه دعوی خواهان را موافق حق تشخیص و با اعلام شرط خیار بدون مدت باطل و مبطل عقد حکم بر بطلان قرارداد شماره ۲۶۰-۹۱۰۵ مورخ ۹۱/۵/۵ به عنوان اصل خواسته و پرداخت مبلغ ۱۶۴۰۰۰۰ ریال هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل بر اساس تعرفه له خواهان صادر و اعلام می گردد حکم دادگاه حضوری و ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظر خواهی در محاکم محترم تجدید نظر استان تهران می باشد .
رئیس شعبه ۳۰ دادگاه عمومی حقوقی تهران- نوید مداحی

دادگاه تجدیدنظر استان

تجدیدنظرخواهی آقای ح. ن.الف. با وکالت آقای ک. الف.ت. به طرفیت آقای الف. ص. با وکالت خانم م. خ.ش. از دادنامه شماره ۹۰۰۰۶۵ … مورخ ۹۴/۱/۳۱ صادره از شعبه ۳۰ دادگاه عمومی حقوقی تهران که به موجب آن حکم به بطلان قرارداد شماره ۹۱۰۵/۲۶۰ و پرداخت هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل در حق تجدیدنظرخوانده صادر گردیده است دادگاه با بررسی محتویات پرونده و استدلال مندرج در دادنامه مزبور و مفاد لایحه ضمیمه دادخواست تسلیمی تجدیدنظرخواه و پاسخ آن نظر به اینکه در این مرحله از رسیدگی از سوی تجدیدنظرخواه ایراد و اعتراض مؤثر و مدللی که موجب گسیختن دادنامه تجدیدنظرخواسته را ایجاب نماید اقامه نگردیده است و از لحاظ رعایت اصول و قواعد دادرسی و مبانی استنباط فاقد ایراد و اشکال اساسی می باشد وانگهی تجدیدنظرخواهی مطروح منطبق با هیچیک از شقوق مندرج در ماده ۳۴۸ قانون آئین دادرسی مدنی نمی باشد لذا با رد تجدیدنظرخواهی به استناد قسمت اخیر ماده ۳۵۸ همان قانون حکم به تأیید دادنامه تجدیدنظرخواسته صادر و اعلام می کند این رأی قطعی است.
شعبه ۵۰ دادگاه تجدیدنظر استان تهران – رئیس و مستشار
محمد زیوری – داود شعبانلو